W potocznym rozumieniu „wydziedziczenie” to określenie wszystkich sytuacji, w których spadkodawca pozbawia udziału w spadku swoich spadkobierców ustawowych. Jednak w polskim Kodeksie cywilnym z takim pojęciem spotykamy się tylko w odniesieniu do pozbawienia spadkobiercy prawa do zachowku, które przysługuje mu z ustawy. Takie wydziedziczenie określa się jako wydziedziczenie sensu stricto.
W życiu codziennym dosyć często zdarza się, że spadkodawca pozbawia spadkobiercę ustawowego jego udziału w spadku. Może to nastąpić na dwa różne sposoby:
- w sposób dorozumiany – poprzez powołanie do dziedziczenia całego majątku inną osobę;
- poprzez testament negatywny – testament, w którego treści znajduje się jedynie wyłączenie spadkobiercy lub spadkobierców ustawowych od dziedziczenia (np. nie chcę, aby cokolwiek po mnie odziedziczył mój najstarszy syn).
Kiedy można wydziedziczyć swojego spadkobiercę?
Kodeks cywilny podaje, że wydziedziczenia można dokonać, gdy spadkobierca wbrew woli spadkodawcy żyje sprzecznie z zasadami współżycia społecznego. Dotyczy to najczęściej narkomanii, alkoholizmu, popełniania przestępstw, czyli zachowań, które spadkodawca potępił. Wydziedziczenie jest także możliwe, jeśli spadkobierca dopuścił się względem spadkodawcy albo jednej z najbliższych mu osób umyślnego przestępstwa przeciwko życiu, zdrowiu lub wolności albo rażącej obrazy czci. Musi to nastąpić przed wydziedziczeniem, a spadkobierca musi być świadomy swoich czynów. Kolejną przesłanką wydziedziczenia jest uporczywie niedopełnianie względem spadkodawcy obowiązków rodzinnych. Poza obowiązkiem alimentacyjnym, należy wziąć pod uwagę takie czynniki jak brak opieki nad rodzicami niedołężnymi, powodowanie konfliktów, kłótni, zerwanie kontaktów ze spadkodawcą i tym podobne.
Bardzo istotne jest, żeby nie popełnić błędów podczas sporządzania testamentu, w którym nie zostaną uwzględnieni zstępni. Pomoc prawna przyda się także spadkobiercom, którzy po śmierci spadkodawcy odziedziczyli majątek. Trzeba wiedzieć, że ciężar udowodnienia przed Sądem przyczyn wydziedziczenia danej osoby i braku podstaw prawnych do wypłacenia jej zachowku z tego majątku spoczywa na pozwanym.
Spadkobierca zobowiązany do wypłaty zachowku ma obowiązek udowodnić przed Sądem skuteczność wydziedziczenia. Samodzielne prowadzenie sprawy sądowej, zbieranie dowodów i popieranie stanowiska przed Sądem może być trudne i stresujące, dlatego warto skorzystać z pomocy adwokata, który poprowadzi sprawę o wydziedziczenie dbając o interesy Klienta.
Czy wydziedziczenie wpływa na prawa do spadku zstępnych wydziedziczonego?
Dzieci i wnuki wydziedziczonego nie są objęte skutkami prawnymi pozbawienia do udziału w spadku. Osoby te mogą ubiegać się o zachowek.
W sprawach o wydziedziczenie adwokat z kancelarii w Jeleniej Górze służy pomocą i wsparciem na każdym etapie postępowania.